Escoirar, Escoira, Escoiral, Escoura, Escouredo, Escourido

Submitted by admin on Wed, 03/30/2022 - 11:04

Poucos exemplos son tan puramente celtas coma escoirar. Acaido no son e no significado:

Vexamos que di a RAG:

escoirar verbo intransitivo [Femia dalgúns mamíferos] experimentar un aumento do ubre cando se aproxima o parto.

Vexamos que di o dicionario celta:

scoir1, v.t. & i. (vn. scor pp. -ortha). 1. (a) Unyoke, unharness. Capall a scor, to unyoke a horse. (b) Disconnect, detach. Rudaí a scor ó chéile, to detach things from each other. Ciorcad a scor, to break a circuit. ~eadh an glao, the call was disconnected. (c) Separate, take apart. ~ an clog, he took the clock to pieces. ~ an stoirm an coirce, the storm caused the oats to shed the grain. (d) Release, dismiss. Cuideachta a scor, to break up company. Duine a scor as a phost, to retire s.o. from his post. (e) Stop, terminate. Conradh a scor, to terminate an agreement. ~ do bhéal, stop talking. 2. (a) Come to a halt, stop, rest. Níor ~ siad feadh an lae den turas sin, they continued the journey all day without stop. (b) Cease, desist. Scor den obair, to leave off work. ~igí den ghleo, stop making noise. ~ dár dteagasc, he stopped teaching us. (c) Disintegrate. ~ na cláir as a chéile, the boards fell apart.

Abreviando scoir (a) Unyoke, unharness. (b) Disconnect, detach. (c) Separate, take apart.  (d) Release, dismiss. (e) Stop, terminate.  2. (a) Come to a halt, stop, rest.(b) Cease, desistc) Disintegrate. Ou sexa
escoira (a) Desenganchar, desenroscar.  (b) Desconectar, separar.  (c) Separar, separar. (d) Liberar, despedir. (e) Deter, terminar. 2. (a) Deterse, parar, descansar
(b) Cesar, desistir. (c) Desintegrar.

E que pasa no parto, o fillo e a nai se desenganchan, desconectan, separan. O fillo se libera, se despide. O embarazo detense, termina, para, cesa.

O significado galego, que seguramente foi de parto das vacas, polo menos, queda acuñado no que lle pasa ao ubre no parto.

Escoiral, un topónimo ridiculizado como Escorial -posiblemente coa mesma orixe celta- e de significado de parto, ou separación, ou escoria, podería referirse a un lugar con medios adecuados e coñecementos necesarios para resolver problemas do parto, ou ben era un lugar desconectado, separado da tribu, ou acumulábase escoira, escoura.

Agora imos ver onde hai

Escoira
TOPONIMO CONCELLO PARROQUIA
A Costa do Pico de Escoiras MURAS Silán (Santo Estevo)
A Escoira CORGO (O) Folgosa (San Martiño)
A Escoira MANZANEDA Reigada (Santa María Madanela)
A Escoira PASTORIZA (A) Úbeda (San Xoán)
A Escoira RIÓS Castrelo de Cima (Santa María)
A Escoira RIÓS Riós (Santa María)
A Escoira de Baixo MONFERO San Fiz de Monfero (San Fiz)
A Escoira de Riba MONFERO San Fiz de Monfero (San Fiz)
A Fraga das Escoiras MURAS Silán (Santo Estevo)
A Fraga de Escoiras MURAS Silán (Santo Estevo)
A Lama da Escoira MUÍÑOS Requiás (Santiago)
As Pradellas de Escoiras MURAS Silán (Santo Estevo)
As Terras das Escoiras PASTORIZA (A) Cadavedo (San Bartolomeu)
Camiño da Escoira RIÓS Riós (Santa María)
Camiño da Lama da Escoira MUÍÑOS Requiás (Santiago)
Camiño do Pico de Escoiras MURAS Silán (Santo Estevo)
Escoira SARRIA San Fiz de Vilapedre (San Fiz)
Escoira, A VILALBA Xoibán (San Salvador)
Escoiras MURAS Silán (Santo Estevo)
Escoiras de Baixo MURAS Silán (Santo Estevo)
Escoiras de Riba MURAS Silán (Santo Estevo)
Fontescoira SARRIA Biville (San Miguel)
O Escoiral RIOTORTO Ferreiravella (San Xillao)
O Escoirama MURAS Silán (Santo Estevo)
O Escoiredo PORTOMARÍN Narón (Santa María)
O Pico de Escoiras MURAS Silán (Santo Estevo)
Portaescoira GUITIRIZ Mariz (Santa Eulalia)

Pero que é Escoira? Por etimoloxía celta, algo separado, desbotado, aillado, quizais. Por etimoloxía latina e grega iriamos a escoria, que se desbota,... estamos nun treito indoeuropeo. Escoura, galego, escoria, castelán, penso que o celta ten que dicir na escoura, posiblemente antes dicíase escoira.

Escoirama, planicie separada, illada, poidese ser. Ou planicie con escoura.

Desde logo hai máis escoura que escoira:

escour
TOPONIMO CONCELLO PARROQUIA
A Escoura ALFOZ Adelán (Santiago)
A Escoura CERVO Rúa (Santa María)
A Escoura XOVE Portocelo (San Tirso)
A Escoureda VEREA Bangueses (San Miguel)
A Escourida VIANA DO BOLO Vilarmeao (Santo Antón)
A Pena Grande do Escourido ALFOZ As Oiras (San Mamede)
Camiño de Escoureda CORGO (O) Abragán (San Bartolomeu)
Camiño de Escourido MANZANEDA San Martiño de Manzaneda (San Martiño)
Camiño de Escourido de Baixo VALADOURO (O) Budián (Santa Eulalia)
Cemiterio de Escoureda CORGO (O) Escoureda (Santa María)
Escouprín PÁRAMO (O) Friolfe (San Xoán)
Escouprín PÁRAMO, O Friolfe (San Xoán)
Escoura VALADOURO (O) O Cadramón (San Xurxo)
Escoura VALADOURO (O) Vilacampa (Santa María)
Escoureda CORGO (O) Escoureda (Santa María)
Escoureda CORGO, O Escoureda (Santa María)
Escouredo SOBER Neiras (San Salvador)
Escouredo, O CASTROVERDE Montecubeiro (San Cibrao)
Escouredo, O MONFORTE DE LEMOS Valverde (San Pedro)
Escouredos SARRIA Piñeira (San Miguel)
Escouridal BARREIROS San Xusto de Cabarcos (San Xusto)
Escouride FONSAGRADA, A San Pedro de Río (San Pedro)
Escourido CERVO Castelo (San Xiao)
Escourido COSPEITO Rioaveso (Santalla)
Escourido FONSAGRADA, A Piñeira (Santa María)
Escourido FOZ Cordido (San Xiao)
Escourido LOURENZÁ Lourenzá (Santa María)
Escourido MANZANEDA Cernado (Santa María)
Escourido MANZANEDA Reigada (Santa María Madanela)
Escourido MANZANEDA San Martiño de Manzaneda (San Martiño)
Escourido OUROL Ourol (Santa María)
Escourido PONTENOVA (A) Bogo (San Pedro)
Escourido PONTENOVA (A) Vilaboa (San Xulián)
Escourido VALADOURO (O) Budián (Santa Eulalia)
Escourido VALADOURO, O Budián (Santa Eulalia)
Escourido VICEDO (O) Mosende (San Pedro)
Escourido VILALBA Noche (San Martiño)
Escourido VIVEIRO Covas (San Xoán)
Escourido VIVEIRO Santo André de Boimente (Santo André)
Escourido, O MONDOÑEDO Argomoso (San Pedro)
Escourido, O VILALBA Vilapedre (San Mamede)
Fonte de Escouprín PÁRAMO (O) Friolfe (San Xoán)
Fonte de Escoureda CORGO (O) Escoureda (Santa María)
Fonte de Escourido MANZANEDA San Martiño de Manzaneda (San Martiño)
Fonte de Escourido VIVEIRO Covas (San Xoán)
Igrexa de Escoureda CORGO (O) Escoureda (Santa María)
Muíño de Escoureda CORGO (O) Escoureda (Santa María)
O Campo do Escoural TRIACASTELA Triacastela (Santiago)
O Escouredal PONTENOVA (A) Vilaouruz (San Martiño)
O Escouredal TRABADA Vilapena (Santiago)
O Escouredo CASTRO DE REI Coea (San Salvador)
O Escouredo CASTROVERDE Montecubeiro (San Cibrao)
O Escouredo VEREA Bangueses (San Miguel)
O Escouridal CERVO Rúa (Santa María)
O Escouridal MONDOÑEDO Os Remedios (Nosa Señora dos Remedios)
O Escourido PALAS DE REI Carteire (Santa María)
O Escourido PONTENOVA (A) Conforto (Santa María)
O Escourido TRIACASTELA A Balsa (San Breixo)
O Escourido XOVE A Rigueira (San Miguel)
O Poulo do Escouprín VEIGA (A) Riomao (San Tomé)
O Rego do Escouredo SARRIA Nespereira (Santiago)
O Rego do Escourido XOVE A Rigueira (San Miguel)
Os Escouridos PONTENOVA (A) Conforto (Santa María)
Os Leiros do Escouredo SARRIA Nespereira (Santiago)
Os Montes da Escoura ALFOZ Adelán (Santiago)
Os Montes de Escouridal ALFOZ O Pereiro (Santa María)
Os Prados do Escouredo SARRIA Nespereira (Santiago)
Ponte Escourido VILALBA Sancovade (Santiago)
Rego de Escourido PONTENOVA (A) Bogo (San Pedro)
Rego de Escourido VIVEIRO Covas (San Xoán)
Río de Escourido VICEDO (O) Suegos (Santa María)
Rúa de Escourido, A ALFOZ Oiras, As (San Mamede)
Veiga de Escoura VALADOURO (O) Frexulfe (Santa Eulalia)
Veiga de Escourido LOURENZÁ Lourenzá (Santa María)