Isca, esca, faísca

Isca (vexetal). Material de combustión.

Isca (organización política xuvenil). Organización política xuvenil nacionalista, integrada en Galiza Nova. Di a Galipedia

A RAG di

esca substantivo feminino Calquera materia vexetal que cando está enxoita arde con gran facilidade. Arde coma a esca. SINÓNIMO isca1

isca substantivo feminino1 Calquera materia vexetal que, por estar moi enxoita, arde con gran facilidade. Está seco coma a isca. SINÓNIMO esca2 Folla seca do piñeiro. Apañou unha pouca isca para facer lume. SINÓNIMOS faísca, fasco, foupa

faísca substantivo feminino1 Partícula con lume ou xa reducida a cinsa, que salta dun corpo que arde. Da fogueira saían faíscas. SINÓNIMOS charamela, charamona, charamusca, charamuza, chareta, moxena, muxica CONFRÓNTESE chispa2 Partícula incandescente que se produce polo choque entre determinados corpos. Ao afiar un coitelo na roda saltan faíscas. SINÓNIMO chispa3 Folerpa Parece que cae algunha que outra faísca.4 Folla seca do piñeiro. Recollen faísca para estrar o gando. SINÓNIMOS fasco, foupa, isca1

Todas palabras de orixe celta, isca, esca, faísca. Xa vimos que esca é Lúa en celta, pero de onde vén? Imos velas todas:

*eskyo- 'moon' [Noun]
GOlD: OIr. escae, esca, eisce [io n, later m]
PIE: *h)eysk- 'shine, glitter' (IEW: 16f.)
COGN: OCS iskra 'spark', Lith. aiskus 'bright', Russ.jaska 'bright star'
ETYM: In OIr., this word replaced the earlier word for moon, lúan  (see *lowxsna). Its Baltic and Slavic cognates are usually derived from PIE *h2eysk-, but on meagre evidence. Actually, it is equally possible to reconstruct an ablauting root *hteysk- > PCelt. *esk-, *htisk- > OCS iskra, *htoysk- > Russ.jaska, Lith. aiskus. The acute in BSI. may be the result of a secondary BS1. vrddhi, or metatony; another possibility would be to reconstruct the PIE root as *hteyHsk-, but this root shape would be quite unusual.

Etymological Dictionary of Proto-Celtic by Ranko Matasovic  (LEIDEN • BOSTON) 2009

OCS iskra 'spark', é, xustamente, faísca. OCS, Old Church Slavonic.

Hai que ter pouca imaxinación para non ver que isca, esca, faísca, como partículas con lume, encendidas, brillantes, teñen moito que ver coa Lúa de *eskyo- co Old Irish, escae, esca, eisce (lúa), coa Lúa de Escairón e Escadebas, con brillante, con  iskra, co Proto indoeuropeo PIE: *h)eysk- 'shine, brillante

Pero sempre haberá negacionistas das vaccinas, do covid,  de que houbo celtas en Galicia e máis se dis que os celtas saen de Galicia e se espallan por Europa...