Chaíño, Chaíña, Chaviña

Submitted by admin on Wed, 06/08/2022 - 18:46

Imos repetir a idea para que quede clara: os diminutivos celtas en -in convértense en galego en iño ou iña (nalgún caso non teñen nada de diminutivo e so acaban en -in (rinn, binn), e noutros coma neste caso de Chaín o significado de -in é de pequeno, pura e simple).

Así, a palabra chaín, traducida aquí por non pequeno, consérvase nuns poucos casos en versión celta así, vímolo hai pouco,  pero nunha proporción maior vaise galeguizando ao diminutivo galego, Chaíño, tamén non pequeno, naturalmente- Cantos hai? No listado

Chaíño
TOPONIMO CONCELLO PARROQUIA
Cerrado de Chaíño VALADOURO (O) Frexulfe (Santa Eulalia)
Chaíño de Baixo VALADOURO (O) Frexulfe (Santa Eulalia)
Chaíño, O VALADOURO, O Frexulfe (Santa Eulalia)
Chousas do Chaíño de Baixo VALADOURO (O) Frexulfe (Santa Eulalia)
Cruz do Chaíño VALADOURO (O) Frexulfe (Santa Eulalia)
Fonte de Vilachaíño TEO Teo (Santa María)
Muíño de Vilachaíño TEO Teo (Santa María)
O Chaíño FERROL San Xurxo da Mariña (San Xurxo)
O Chaíño MEZQUITA (A) Castromil (Nosa Señora da Encarnación)
O Chaíño MURAS Ambosores (Santa María)
O Chaíño SAMOS San Xil de Carballo (San Xil)
O Chaíño TABOADA Xián (Santa María)
O Chaíño VALADOURO (O) Frexulfe (Santa Eulalia)
O Chaíño VALADOURO (O) O Cadramón (San Xurxo)
O Chaíño XOVE A Rigueira (San Miguel)
O Porto do Chaíño MEZQUITA (A) Castromil (Nosa Señora da Encarnación)
Os Chaíños FORNELOS DE MONTES A Laxe (San Xosé)
Os Chaíños PONTENOVA (A) Conforto (Santa María)
Pezas do Chaíño VALADOURO (O) Frexulfe (Santa Eulalia)
Vilachaíño TEO Teo (Santa María)

Aínda que se ve polas expresións que xa teñen un significado máis específico- pero non explicitado no RAG. Coma sempre, chaín non ten xénero, pero ao pasar a galeguizarse os galegos do seu tempo teñen un dilema masculino ou feminino? E cada un o resolve coma pode. Así, con menos frecuencia, hai chaíña

Chaíña
TOPONIMO CONCELLO PARROQUIA
A Chaíña CERDIDO Cerdido (San Martiño)
A Chaíña RIBADAVIA Ribadavia (San Domingos de Fóra)
A Chaíña VEIGA (A) Valdín (Santa María)
A Pena Chaíña XOVE Lago (Santa Eulalia)
As Chaíñas XOVE Lago (Santa Eulalia)
Camiño da Chaíña VEIGA (A) Valdín (Santa María)
Chaíña PONTENOVA (A) A Pontenova (Sagrado Corazón)
Chaíña, A CERDIDO Cerdido (San Martiño)
Penachaíña XERMADE Cabreiros (Santa Mariña)

Eu lembro hai moitos anos, en Ferrol, chaíña viña sendo cobarde: ese é un chaíña. A explicación, se non eras pequeno e fuxías, non te enfrontabas, é que eras un cobarde.

Pois ben o outro exemplo de Chavín de Viveiro, en realidade cha binn, como xa expliquei, ten a súa contrapartida galeguizada, Chaviña, moito máis abundante

Chaviñ
TOPONIMO CONCELLO PARROQUIA
A Chaviña AMES Bugallido (San Pedro)
A Chaviña BURELA Burela (Santa María)
A Chaviña CARNOTA Santa Comba de Carnota (Santa Comba)
A Chaviña CASTRO CALDELAS Mazaira (Santa María)
A Chaviña CERVO Rúa (Santa María)
A Chaviña CORGO (O) Gomeán (Santiago)
A Chaviña CORGO (O) Marei (Santa María)
A Chaviña ENTRIMO Venceáns (San Tomé)
A Chaviña LOBIOS Manín (San Salvador)
A Chaviña MANZANEDA San Martiño de Manzaneda (San Martiño)
A Chaviña MONDOÑEDO Santiago de Mondoñedo (Santiago)
A Chaviña TEO Recesende (San Xoán)
A da Chaviña OIA Loureza (San Mamede)
A Rechaviña POL Hermunde (San Pedro)
A Uchaviña CAMPO LAMEIRO O Campo (San Miguel)
As Chaviñas CASTRO CALDELAS Mazaira (Santa María)
As Chaviñas OIA Burgueira (San Pedro)
As Chaviñas OIA Oia (Santa María)

Aquí ninguén lle pon xénero masculino, Chaviño, porque non significa nada mentres que Chaviña significa en galego chave pequena. A xente escolle Chaviña, pero que fai unha chaviña nun monte? Darlle sentido semántico á palabra non significa darlle sentido semántico á palabra no contexto onde existe.