Oubiña, Pena Oubiña, Peña Ubiña, Elviña

Submitted by admin on Sun, 09/08/2024 - 10:40

Todos estes topónimos están relacionados. Onde?

Oubiña
TOPONIMO CONCELLO PARROQUIA
A Pena Oubiña CAMBRE Cambre (Santa María)
As Maroubiñas RAMIRÁS Santo André de Penosiños (Santo André)
Cavas de Oubiñas CALVOS DE RANDÍN Vila (Santa María)
Oubiña CAMBADOS Oubiña (San Vicenzo)
Oubiña MARÍN Campo, O (Santa María)
Pena Oubiña CAMBRE Cambre (Santa María)
Penoubiña, A PADERNE Souto (Santa María)
Penoubiña, A VIMIANZO Carnés (San Cristovo)
Rego da Penoubiña PADERNE Souto (Santa María)

A Galipedia os simplifica:

O topónimo galego Oubiña pode referirse a:

O topónimo galego A Penoubiña pode referirse a:

Peña Ubiña di a wikipedia española que

Peña Ubiña es, con 2417 metros de altura, una de las montañas más altas de la cordillera Cantábrica, y es también, junto con el Fontán Sur, la más alta del macizo de Ubiña. Está situada en la divisoria entre el Principado de Asturiasconcejo de Lena— y la provincia de Leónmunicipio de San Emiliano—. Linda entre Babia (León) y Asturias.

En una encuesta realizada en 1992 por el diario asturiano La Nueva España entre gente de montaña del Principado —entre la que se encontraban alpinistas, técnicos, directivos de clubes y asociaciones, así como personas relacionadas con el mundo de la naturaleza—, Peña Ubiña aparecía como la segunda montaña asturiana (aunque también pertenece a León) más hermosa, por detrás del Picu Urriellu.

El topónimo Ubiña (en asturleonés, Ubina u Obina) procede del adjetivo latino *Albinus, -a, -um ‘de color blanco’, al igual que los también topónimos Oviñana y Ouviñana *Albineanam.1

Empezamos analizando Peña Ubiña. Parece que ten sentido. Unha das montañas máis outas e representativas de Asturias-León estará nevada (branca) moito tempo do ano. De aí Albinus. De acordo. Pero non me negaredes, que, pola mesma razón, ten o honor de ser o pico ou o segundo pico da cordilleira cantábrica. Digamos que é "o pico" por excelencia. As fotos da wikipedia así o demostran. E como se di pico en celta?

binn1, f. (gs. ~e, npl. beanna, gpl. beann). 1. Peak. Está claro que a pronunciación de binn tende a biñ e a de beanna tende a viña  ou biña (sobre todo na época latina). Así que Ubiña está sinalando probablemente picos (macizo de Ubiña). E tamén queda claro que eses picos van acompañados xeralmente de Pena ou Peña que distingue ao pico principal deses múltiples picos. O mesmo que o prefixo u (Asturias) ou ou (Galicia) sinalan ese carácter de primus inter pares, o principal dos picos da zona (por razóns varias, estar habitado é unha das posibles, ser máis alto, ter recursos especiais, etc..).

Ademais Oubiña e Ubiña están relacionados, pero a neve branca non é unha característica das Oubiñas galegas, non teñen neve, non son brancas, o de Albinus é un conto latino.

Pero oh marabilla, onte contáronme que Elviña disque vén de Albinus! Elviña é o castro, o monte e a zona da UDC na Coruña. Son palabras que teñen o mesmo ritmo de pronunciación, pero nada máis. Desde logo o castro de Elviña é un pico, visible desde toda A Coruña e que se distingue entre todos os picos que rodean A Coruña (Visma, San Pedro, Monte Alto ...), por conter un dos maiores castros de Galicia, por estar habitado, ser a defensa principal da zona, por ser dos máis altos da zona. Así que orixinalmente era o castro de Oubiña, Ou binna, o pico máis distinguido da zona.

Logo, na idade media alguén traduciu do galego O por El castelán dando lugar a Elviña. Unha transformación que so se dá na Coruña.

Nota sobre o ñ: Su origen se remonta a la Edad Media, cuando los escribas comenzaron a usar una “n” con una virgulilla (~) encima para abreviar la doble “n” en palabras latinas.