No congreso celta de cultura galega -de hai dous anos- alguén preguntou se río Lor tiña que ver co ouro. E o relator, encargado da Toponimia galega, dixo que non. Pero non explicou a súa opinión. O Río Lor.
Intentarei dar a miña, agora. Lor é unha palabra monosilábica, polo que é probable que sexa celta. Pero que? Or=ouro, pero o l que fai co ouro? No dicionario celta
lór = leor. e leor é
leor, a1. 1. (a)Lit: Sufficient; ample. Gníomh ~, sufficient deed, good enough deed. Fleá ~, ample feast. An lios ~, the spacious fort. (b) (With copula) Is ~ sin, that is enough. Is ~ a rá (go), suffice it to say (that). Is ~ liom é, I think it is enough. Ba ~ liom a leath, half of it would do me. Is ~ dó é, it is enough for him; he is doing fairly well. Is ~ duit mar a rinne tú é, you made a good attempt at it. Is ~ duit a bhfuil le déanamh agat, you have enough to do as you are. Ba ~ do leanbh é a dhéanamh, it was a childish thing to do. Ba ~ duit dá mbeadh éagóir á déanamh ort, it would be understandable if you were being unjustly treated. Is ~ a luas, it will come soon enough. Is ~ an mí-ádh nuair a thiocfaidh sé, let us not go out of our way to meet misfortune. 2. (In phrases) Go ~, enough; plenty. (a)Go ~ de rud a bheith agat, to have enough of sth.; to have plenty of sth. Tá go ~ againn ann, there are enough of us; there are quite a few of us. Tá go ~ a shílfeadh (go), many would think (that). Tá go ~ le rá aige, he talks a lot. Tá go ~ ráite! Enough said! Bhí go ~~ airgid acu, they had lots and lots of money. (b)Mór go ~, big enough. Tá sé beag go ~ agat, it is small, little, enough for you. Tá sé in am go ~, it is time enough. Ceart go ~, right enough; all right. Bhí biotáille fairsing go ~ ann, there was any amount of strong drink there. S.a. maith213. 3. (As s.)~ a ghabháil le rud, to be satisfied with sth. Gheobhainn ~ le ceann amháin acu, one of them would do me. Ghabh siad ~ lena gcinniúint, they accepted their fate. Gabh ~ leis, agree with him, humour him. Lit:A ~ den leann, their fill of ale.
E a tradución
leor, a1. 1. (a) Lit: suficiente; amplo. Acción ~, acción suficiente, boa acción. Festa ~, festa ampla. Un lios ~, o espacioso forte. (b) (Con cópula) É ~ sin, iso é suficiente. É ~ a rá (ir), abonda con dicir (iso). É ~ liom é, creo que é suficiente. Ba ~ liom un pozo, a metade faríame. É ~ para el, basta para el; vai bastante ben. Es ~ ti como o fixeches, fixeches un bo intento. O que tes que facer é ~ ti, tes o suficiente para facer como es. Foi ~ o teu fillo facelo, era unha cousa infantil facer. Sería comprensible que che tratasen inxustamente. É ~ a luas, chegará pronto. É ~ a desgraza cando chega, non saiamos do noso camiño para enfrontarnos á desgraza. 2. (En frases) Vaia ~, abondo; abondo. (a) Ter bastante de algo; ter abundancia de algo. Somos suficientes; somos bastantes. Tá go ~ a shílfeadh (ir), moitos pensarían (iso). Ten un ~ que dicir, fala moito. Dito isto! Dixo o suficiente! Tiñan ese ~~ diñeiro, tiñan moitos e moitos cartos. (b) Abondo grande. É pequeno, pouco, suficiente para ti. É hora de ~, é tempo suficiente. O suficientemente certo ~, o suficientemente certo; todo ben. Había un espírito extenso para alí, había cantidade de bebida forte alí. S.a. bo213. 3. (Como s.) ~ Atrapar algo, estar satisfeito con algo. Quedaríame ~ cun deles, un deles faríame. Aceptaron o seu destino. Gabh ~ leis, dacordo con el, dálle humor. Lit: A ~ den leann, a súa chea de cervexa.
Todos os exemplos xiran arredor de suficiente, abondo. Ter bastante de algo; ter abundancia de algo. De que estarán a falar? Pois de que no río Lor temos abundancia de auga, para todos. Para todas as vilas ao seu paso. E o anuncian propagandísticamente coma en case todos os nomes toponímicos de Galicia. Vide acó que teredes suficiente provisión de auga. Como Eo anuncia que se o visitas terás salmón e o río Ulla anuncia que terás mazás. O nome é o principal servizo de información na Galicia celta. Do nome extraes a información necesaria ou a máis importante do lugar. Se o nome non che informa de nada é que estás facendo unha deducción do nome errada. Unha información sobre un suevo que nunca existiu non lle interesa a ninguén con dous dedos de fronte (como dicía a miña nai). Ben, si, interésalle aos que fan traballos e teses inventadas que lle servirán como méritos.
- Log in to post comments