Deán

Submitted by admin on Wed, 09/08/2021 - 13:33

A palabra deán existe en galego actual e refirése a un tipo de cura. Ten polo tanto uns centos de anos- Di a RAG

deán substantivo masculino Cóengo que preside o cabido nas catedrais. O deán de Santiago.

A Galipedia o confirma

Deán é un cargo relixioso, ostentado polo cóengo que preside o cabido dunha catedral[1]. Como topónimo pode referirse a:

Nin en Cerdedo, nin en Ribeira, nin no Caramiñal hai catedrais, así que, que é deán na toponimia?

O meu listado de toponimia o reconfirma

deán
TOPONIMO CONCELLO PARROQUIA
A Fonte Deán CERDEDO Figueiroa (San Martiño)
A Horta de Xandeán RIBEIRA Ribeira (Santa Uxía)
Andeán MELIDE Abeancos (San Salvador)
As Regas Deán CERDEDO Figueiroa (San Martiño)
As Verdeáns CAMPO LAMEIRO Fragas (Santa Mariña)
Camiño de Deán Pequeno RIBEIRA Ribeira (Santa Uxía)
Candeán PASTORIZA (A) Bretoña (Santa María)
Candeán de Abaixo VIGO Candeán (San Cristovo)
Candeán de Arriba VIGO Candeán (San Cristovo)
Deán CERDEDO Figueiroa (San Martiño)
Deán de Abaixo RIBEIRA Ribeira (Santa Uxía)
Deán de Arriba RIBEIRA Ribeira (Santa Uxía)
Deán Grande RIBEIRA Ribeira (Santa Uxía)
Deán Pequeno RIBEIRA Ribeira (Santa Uxía)
Landeán TABOADA Vilameñe (Santa Mariña)
O Candeán MELIDE Campos (Santa María)
Perdeán NEVES, AS Taboexa (Santa María)
Río de Sandeán PORTO DO SON Goiáns (San Sadurniño)
Verdeáns ENTRIMO Entrimo (Santa María a Real)

Pois deán é

deán, m. (gs. -áin, pl. ~ta). Channel (in strand at low tide). Canle (en fío coa marea baixa).
Andeán A Canle
Candeán Canción da canle
Sandeán (xandeán). En canle
Landeán. Moita canle...
Perdeán e berdeán, xa que Per e ber son raíces indoeuropeas de carry, levar, significan levan canle, teñen unha canle de auga, fixéronlle unha canle de auga.
Desde logo Fonte, horta e regas acompañando a Deán son compatibles con que estea falando dunha canle de auga. Ainda que polo que se ve aquí non significa unha canle mariña coma en Irlanda.
Ainda que hai unha segunda posibilidade de déan con significado de do ou make, en resumo facer. Alguns lugares Deáns eran lugares de fabricación? Estaban alí os fabricantes e enxeñeiros celtas de hai 2000 anos?