O apelido Goyanes é unha castelanización do apelido e topónimo Goiáns. Dinme conta ao pasar pola ponte e parque de Goiáns en Boiro e despois pasar pola praza de Goyanes en Ribeira. A familia Goyanes, por moi nobre que sexa, latinizou o vulgar Goiáns galego. É posible que na época de Franco os dous nomes coincidisen en Goyanes-non o comprobei.
Estes días pasei por Goiriz que é unha boa introdución ao xermánico "riz". Como xa contara non existe esa versión xermánica (dito dun modo xeral) na toponiia galega e si é unha terminación falando do rei "ri" ou alcalde "ri" que lle pasa algo digno de sinalar. O "z" foi unha invención posterior para latinizar ese topónimo. Imaxinade o topónimo Goiri, parece vasco, é raro para un oido castelán, así que poñemos Goiriz (como un suposto apelido, como o fillo dun suposto nome e asunto arranxado).
Antano existe en galego segundo o RAG aínda que o tradutor gaio non o coñece. Existe, claramente, sen embargo, en castelán como antaño. Procede " Del latín ante annum" di etimologías de Chile. E porque non do celta?
Unha frase de sorprendente brevidade e intelixencia anuncia un refrán celta galego en celta, claro. Nunha localidade coruñesa da que xa temos falado.
A interpretación: as fases da Lúa teñen que ver, afectan á facilidade de preñarse das vacas. Dito doutro modo, temos que levalas ao touro para preñalas en certa fase da Lúa. Non din cal, claro.
Di a wikipedia que
O topónimo Riobó é un hidrónimo de carácter valorativo, e fai referencia a un curso fluvial bo. Pode referirse a:
Ao río Umia pásalle o mesmo que ao río Eume que pode trazarse a súa orixe ata o celta ume ou umha
Como en Portosín Porto é latino, Ponte é latino, naturalmente. Incluso o de. Así que hai de celta en Pontedeume? Pois ume. Así opina a páxina do concello de Pontedeume https://pontedeumeturismo.es/origen-del-toponimo/
Seguimos as súas indicacións e buscamos ume en celta e chegamos a
De Porto non temos nada que dicir, puro latín, ou celta, pero de sin temos dúas alternativas:
A palabra Bo xa sabemos que significa vaca. E ou ben i, significa en. Quizais latinizado en e. E Bre e unha das dúas formas celtas galegas de dicir outeiro.
Así que Boebre significa Vacas no outeiro. O Outeiro refírese á parte alta de Boebre ou á ladeira de Breamo? Pois non cho sei, a verdade. Agora case todo é monte, case non hai pradeiras.