Unha moi pequena vila lucense e un apelido derivado dela cantan a Deus en celta. A palabra cantar exténdese por toda Galicia e ainda aparece en Asturias. Parece que un dos labores máis pracenteiros dos celtas galegos era cantar e, quizais, facer poemas para cantar.

Como non sabemos en que época está creada está palabra (se era xa no cristianismo sería canta a Deus, e se era moito tempo atrás podería ser aos deuses) non podemos deducir a tradución exacta. Canta a Deus sónanos ben aos nacidos no cristianismo, así que deixémolo así.

Un castro ou citania portuguesa di esa frase, seguramente indicando que tiñan un lugar dentro do castro para facer armas de metal, unha ferrería. A Gallaecia chegaba ata o centro de Portugal e era unha parte fundamental e imprescindible do celta galego-portugués. Se miras os nomes das citanias do norte de Portugal poderás dicir o nome da citania, con facilidade, despois de ler todo o anterior.

Entender o seu nome permitirá que os expertos localicen a ferrería como un lugar distinto dentro da citania.

Este documento bretón sobre as linguaxes celtas habería que actualizalo, pero pode servir de base, de primeira lectura, sobre o tema.

Falando do castro e monte de Santa Tegra eu o escribo así de maneira incorrecta, segundo a normativa oficial. Se se referisen a unha santa eu non teño nada que dicir. Se se referisen a un topónimo pásame como a maioría dos galegos, que cambiamos Trega por Tegra. Mesmo a Xunta o facía así: Tores, Mónica: «Ni Tecla ni Tegra: Trega» La Voz de Galicia, 6/12/2011.

Acabamos de falar dos selos e o seu papel administrativo na cultura celta galega. Pero os selos necesitan un lugar onde aplicarse. Os pergameos de coiro de vaca poderian ser un lugar factible. Habería toda unha industria de fabricación, tanto de selos, como de pergameos.

Así, que unha vila de Lugo anuncie, en celta, que podes mercar "pergameos aquí" non é nada extraño. Non todas as vilas tiñan os coñecementos necesarios para fabricalos. Nin a gran cantidade de vacas para soster a industria.

Esta vila (do sur de Lugo)  tiña un selo en forma de Lúa, seguramente, de aí o seu nome. O papel dos selos na administración celta galega non é coñecida, pero debeu ser salientable. Parece ser que só eu observei que o triskel celta de ouro de Santa Tegra é un selo porque a súa figura é a simétrica da que debería ser e que ao impregnala en tinta e aplicala a un pergameo obtense a figura correcta. Pero agora o papel do selo vai máis aló ao observar na toponimia o número de vilas e concellos que falan do selo. En celta, claro.

Un apelido famoso e ligado a toponimia galega:

na Galipedia din que

O topónimo Chamoso pode referirse a:

O monte Chamorro, é un monte veciño a Ferrol que non é demasiado grande. Pero tampouco pequeno. Dentro da igrexa no cumio hai un petroglifo. Iso me contaron, pois eu non o vin... Hai unha romería na ermida no verán.

Na mitoloxía popular tratouse dun case afogado que grita que xa morro! e vai a ermida a celebrar a súa boa sorte, atribuída a Virxe de Chamorro... Na wikipedia galega non coñecen ese monte de Ferrol, pero si un do concello de Valdoviño. Outro afogado dicindo que xa morro? no medio do monte.

Apelido tamén famoso, sobre todo en Nicaragua.

Varias consideracións sobre esta palabra. Se a palabra fose referida á lectura, saberiamos que non era na primeira fase da lectura, xa que nela se lía unicamente en voz alta. Hoxe en día recoméndase a lectura en voz alta para os nenos pequenos, quizais seguindo un sistema que lembra a historia. Moitos gobernos e institucións recomendan as lecturas en voz alta en idade temperá, para nenos pequenos. Incluso temos un dia da lectura en voz alta que sinala o ministerio de educación.

Tamén temos algúns Toba en Galicia, dando a entender que si era un artefacto musical usual na vida corrente dos celtas galegos. Quizais tamén para o uso nas guerras.

Toba de Abaixo, Toba, Cee

Toba de Arriba, Toba, Cee

Toba, Cee

Toba en Santa Comba

Como apelido....